Badania laboratoryjne

Badania krwi:

W celu uzyskania wyników jak najbardziej wiarygodnych zaleca się większość badań laboratoryjnych wykonywać:

• w godzinach porannych, po nocnym wypoczynku
•  na czczo (10-12h)

Szczegółowych informacji dotyczących sposobu przygotowania do badań laboratoryjnych udziela lekarz lub pracownik laboratorium. Pobieranie krwi odbywa się w godzinach 7.00 – 18.00

Badania moczu:

• Pacjent musi być na czczo (10-12 h).
• Mocz należy pobrać rano, po nocnym wypoczynku, z tzw.  strumienia środkowego.
• Badanie nie powinno być wykonywane w okresie miesiączkowania oraz w pierwszych 2-3 dniach po zakończeniu miesiączki.
• Materiał do badania należy dostarczyć w jednorazowym, jałowym pojemniku (dostępnym w aptece) w przeciągu 2-3 godzin po pobraniu.

Pobieranie próbek moczu odbywa się w godzinach 7.00 – 18.00

Dobowa zbiórka moczu (DZM):

• Zbiórkę moczu należy przeprowadzić w trakcie 24 godzin.

Dla przykładu: w poniedziałek rano pierwszą porcję moczu odrzucić i od tego czasu rozpocząć zbieranie moczu. Każdą następną porcję moczu należy oddawać do pojemnika. Pierwszy mocz oddany we wtorek rano jest ostatnią zebraną do pojemnika porcją.

• W czasie zbiórki naczynie z materiałem powinno być zabezpieczone przed wysoką temperaturą i światłem.
• Po dokonaniu zbiórki mierzymy objętość oddanego moczu, dokładnie mieszamy i z całej zbiórki odlewamy około 50 ml do jednorazowego, plastikowego pojemnika.
• Na pojemniku zapisujemy objętość dobowej zbiórki.
• Mocz dostarczamy do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie.

Badania laboratoryjne kału

• materiał do badania należy dostarczyć w specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku, który jest dostępny w aptece lub gabinecie zabiegowym
• pojemnik należy dokładnie podpisać (imię, nazwisko, wiek)
• do pobrania należy użyć łopatki umieszczonej w pojemniku
• pojemnik należy wypełnić materiałem w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego
• pojemnik należy dokładnie zamknąć i umieścić w foliowym woreczku
• materiał do badania obecności lamblii powinien być świeży. W przypadku dłuższego przechowywania powinien być zamrożony

Badanie laboratoryjne moczu

• materiał do badania należy dostarczyć w specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku, który jest dostępny w aptece lub gabinecie zabiegowym. Pojemnik należy dokładnie podpisać (imię, nazwisko, wiek)
• w przypadku badania posiewu moczu stosujemy specjalny pojemnik przeznaczony do tego badania. Pojemnik powinien być jałowy, otwarty bezpośrednio przed użyciem, nie należy dotykać wewnętrznych powierzchni pojemnika
• mocz należy pobrać po nocy, po porannej toalecie narządów moczowo-płciowych.
• o ile lekarz nie zaleci inaczej, mocz powinien pochodzić ze środkowego strumienia (należy oddać pierwszą porcję moczu do toalety, zaś kolejną oddać do pojemnika)
• pobrany materiał powinien być dostarczony do gabinetu zabiegowego w ciągu maksymalnie 2 godzin, o ile jest przechowywany w chłodnym miejscu

Cytologia ginekologiczna

badania dodatkowe nie są konieczne

• materiał do badania cytologicznego pobieramy przed badaniem ginekologicznym, badaniem ultrasonograficznym z użyciem głowicy dopochwowej, badaniem bakteriologicznym (posiew) lub wirusologicznym z pochwy i/lub kanału szyjki macicy.
• badanie cytologiczne można wykonać najwcześniej 2 dni po zakończeniu ostatniego krwawienia miesiączkowego i najpóźniej 4 dni przed spodziewanym terminem rozpoczęcia kolejnego krwawienia miesiączkowego (najlepiej pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu - pierwszy dzień cyklu to pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego).
• co najmniej 4 dni przed badaniem cytologicznym nie należy stosować żadnych leków/preparatów dopochwowych, tamponów dopochwowych ani też płukania pochwy.
• co najmniej 24 godziny przed badaniem cytologicznym należy powstrzymać się od stosunków płciowych.
• co najmniej 24 godziny przed badaniem cytologicznym nie należy poddawać się badaniu ginekologicznemu, badaniu ultrasonograficznemu z użyciem głowicy dopochwowej, nie należy pobierać z pochwy i/lub kanału szyjki macicy materiału do badania bakteriologicznego (posiew) lub wirusologicznego.
• wprzypadku występowania stanów zapalnych pochwy konieczne jest ich wyleczenie przed pobraniem materiału do badania cytologicznego

leki

• w dniu badania należy zażyć wszystkie leki przyjmowane na stałe z wyjątkiem leków dopochwowych.

niezbędne informacje przekazywane lekarzowi

• data ostatniego krwawienia miesiączkowego.
• czas trwania cykli miesiączkowych (cykl miesiączkowy jest liczony od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego do pierwszego dnia następnego krwawienia miesiączkowego).
• przebyte: porody, poronienia, operacje narządu rodnego, leczenie zmian: szyjki macicy, pochwy, sromu.
• dotychczasowe wyniki badań cytologicznych, kolposkopowych, histologicznych.
• przyjmowane leki szczególnie leki hormonalne.

podczas badania poinformuj lekarza/położną o

• nagłych dolegliwościach (np. ból), które wystąpiły w trakcie lub tuż po pobraniu materiału do badania cytologicznego

przeciwwskazania

• brak - badanie cytologiczne może być wykonywane u kobiet w każdym wieku, również u kobiet w ciąży; badanie cytologiczne może być wielokrotnie powtarzane w zależność od wskazań medycznych określonych przez lekarza.

Cytologia szyjki macicy

• Przed badaniem należy zadbać o higienę miejsc intymnych.
• 2-3 dni przed wykonaniem badania nie powinno się współżyć, stosować leków dopochwowych i wykonywać irygacji (płukania pochwy).
• Pobranie materiału należy wykonać 2-3 dni po miesiączce i nie później niż 2-3 dni przed kolejną miesiączką.
• Badanie wykonywane jest wyłącznie w trakcie konsultacji u jednego z naszych lekarzy ginekologów.

Dobowa zbiórka moczu

• zbiórkę rozpoczyna się od drugiego oddania moczu pierwszego dnia, a kończy się na pierwszym oddaniu dnia następnego (pierwszy, poranny mocz należy oddać do toalety, następne oddawać do naczynia, zbiórkę kończymy na oddaniu do naczynia porannego moczu dnia następnego).
• naczynia do zbiórki dobowej powinny być na tyle duże, aby pomieścić całą objętość zebranego moczu. Dobrze, jeśli na ściankach naczynia jest podziałka, umożliwiająca pomiar objętości.
• materiał - w trakcie zbiórki - należy przechowywać w temperaturze ok. 4oC. Po zakończeniu zbiórki należy dokładnie zmierzyć objętość moczu, a następnie dokładnie wymieszać i pobrać ok. 30-50 ml moczu i umieścić w jednorazowym, plastykowym pojemniku. Pojemnik należy dokładnie podpisać. Na pojemniku koniecznie należy podać objętość dobowej zbiórki

• Badanie EKG wysiłkowe pozwala ocenić zmiany zachodzące w sercu podczas wysiłku fizycznego na bieżni ruchomej.
• Wykonywane jest wyłącznie na podstawie skierowania od lekarza.
• Bezpośrednio przed badaniem (2-3 h przed) Pacjent nie powinien spożywać posiłku i palić papierosów.
• Osoby przyjmujące leki konieczność ich zażycia powinny skonsultować z lekarzem.
• Na badanie należy zgłosić się w wygodnym stroju niekrępującym ruchów oraz obuwiu sportowym.
• Ze względu na konieczność przyklejenia elektrod do badania mężczyźni z nadmiernym owłosieniem powinni mieć ogolona klatkę piersiową.

Holter EKG

badania dodatkowe nie są konieczne

badanie to polega na 24 godzinnym monitorowaniu pracy w trakcie wykonywania przez Pacjenta jego codziennych aktywności.

do klatki piersiowej Pacjenta zostają przymocowane elektrody połączone z małym urządzeniem wielkości walkmana, w którym to zapisywane są dane.

sposób przygotowania do badania

• na badanie należy zgłosić się w luźnym ubraniu, bo trzeba będzie pod nim ukryć zarówno mankiet, jak i aparat zapisujący pracę serca.
• przed założeniem elektrod aparatu holterowskiego zostanie usunięte owłosienie z klatki piersiowej.

niezbędne informacje przekazywane lekarzowi

• jeżeli pacjent ma wszczepiony stymulator, powinien dostarczyć informację o aktualnych parametrach stymulatora (wydruk z ostatniej kontroli albo legitymację rozrusznika).

podczas badania

• badany prowadzi w czasie rejestracji dziennik, w którym zaznacza ważniejsze czynności oraz ewentualne dolegliwości z podaniem godziny.
• urządzenie rejestrujące nie jest wodoszczelne i nie może zostać zamoczone.

po badaniu

• pacjent po upływie doby, oddaje urządzenie w pracowni, w której rejestrator został założony.

przeciwwskazania

• brak

• Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. W dniu badania nie powinno się jednak używać dezodorantu z talkiem, balsamu ani kremu.
• Kobietom miesiączkującym zaleca się wykonanie badania między 5-10 dniem cyklu.
• Kobiety po menopauzie mogą wykonać badanie w dowolnym dniu.
• Najwygodniej jest zgłosić się na badanie w ubraniu dwuczęściowym, ze względu na konieczność rozebrania się od pasa w górę.
• Na badanie proszę przynieść wyniki badań obrazowych wykonanych wcześniej.

RTG jamy brzusznej

na badanie należy zgłosić się ze skierowaniem od lekarza

niezbędne badania dodatkowe

• nie są konieczne, choć potrzebę wykonania badania należy każdorazowo omówić z lekarzem.

sposób przygotowania do badania

• w ciągu dwóch dni poprzedzających badanie zalecana jest dieta półpłynna, nie należy jeść owoców, warzyw, słodyczy, ciemnego pieczywa ani pić soków oraz napojów gazowanych
• w dniu poprzedzającym badanie należy przyjmować Espumisan 3 x dziennie po 3 do 4 kapsułek (środek odgazowujący - dostępny w aptece bez recepty)
• w przeddzień badania nie należy jeść kolacji.
• w dniu badania należy pozostawać na czczo - nie jeść i nie pić minimum 6 godzin.

leki

• w dniu badania należy zażyć wszystkie leki przyjmowane na stałe.

niezbędne informacje przekazywane lekarzowi

• pacjent powinien dostarczyć dokumentację wcześniej wykonanych badań obrazowych i karty informacyjne ze szpitala
• poinformuj lekarza o ciąży

Podczas badania poinformuj o

• nagłych dolegliwościach

przeciwwskazania

• ciąża

RTG kręgosłupa lędźwiowego

na badanie należy zgłosić się ze skierowaniem od lekarza

niezbędne badania dodatkowe

• nie są konieczne, choć potrzebę wykonania badania należy każdorazowo omówić z lekarzem

sposób przygotowania do badania

• dwa dni przed badaniem powinniśmy zastosować dietę płynną bezcukrową
• w dniu poprzedzającym badanie:
  • należy przyjmować płyny obojętne (ok. 1½l, woda mineralna niegazowana, lekka gorzka herbata)
  • pacjenci z zaparciem powinni poinformować o tym lekarza kierującego, który w zależności od wskazań medycznych może zalecić zastosowanie preparatu przeczyszczającego. Preparat należy stosować zgodnie z ulotką
  • dzieci i pacjenci z niedowagą - należy omówić przygotowanie z lekarzem kierującym na badanie
• w dniu badania można zjeść tylko lekkie śniadanie

leki

• w dniu badania należy zażyć wszystkie leki przyjmowane na stałe

niezbędne informacje przekazywane lekarzowi

• pacjent powinien dostarczyć dokumentację wcześniej wykonanych badań obrazowych i karty informacyjne ze szpitala
• poinformuj biały personel (lekarz, pielęgniarka, technik) o ciąży

podczas badania poinformuj o

• nagłych dolegliwościach

przeciwwskazania

• ciąża

USG ginekologiczne - przez powłoki brzuszne

• warunkiem koniecznym do zbadania narządu rodnego przez powłoki brzuszne, jest możliwie maksymalne wypełnienie pęcherza. W przeciwnym wypadku gazy w końcowym odcinku jelit, uniemożliwiają dostęp fali ultradźwiękowej do tych struktur. Aby pęcherz moczowy był prawidłowo wypełniony, należy ponad godzinę przed wyznaczonym terminem badania wypić 1 do 1,5 litra niegazowanych płynów i nie oddawać moczu
• na badanie należy (w miarę możliwości) przynieść wyniki poprzednich badań USG danej okolicy, lub wyniki innych badan - dotyczących tego problemu
• w wyjątkowych przypadkach można odstąpić od tej zalecanej procedury, ale wówczas na badanie należy przybyć 1,5 godziny wcześniej lub nawet poprzedniego dnia, aby ustalić z lekarzem indywidualne warunki przygotowania

USG ginekologiczne - transwaginalne

• badanie nie wymaga żadnego przygotowania. Nie należy przed badaniem mieć wypełnionego pęcherza, gdyż nie ma to wpływu na jakość uzyskiwanych obrazów, a może być przyczyną dodatkowego dyskomfortu w czasie badania
• na badanie należy (w miarę możliwości) przynieść wyniki poprzednich badań USG narządu rodnego (w tym również przez powłoki brzuszne)
• w olbrzymiej większości przypadków, badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania, jeżeli tak zdecydował ginekolog

USG jamy brzusznej

• przed badaniem pozostań 6 godzin na czczo
• nie jest wskazane picie alkoholu, kawy, napojów, palenie
• w dniu badania można pić jedynie przegotowaną wodę, nie wolno pić napojów gazowanych,
• rano, w dniu badania,  osoby przyjmujące leki  na nadciśnienie, na serce, przeciwastmatyczne i inne,  zażywają je  popijając niewielką ilością czystej wody.
• w dniu poprzedzającym badanie nie należy spożywać pokarmów ciężkostrawnych i wzdymających,
• zaleca się spożywać suche pieczywo, kleik, ryż,
• zalecane jest także wcześniejsze przeczyszczenie jelit (środkiem przeczyszczającym nie może być lewatywa).
• w celu zmniejszenia ilości gazów jelitowych zaleca się doustny preparat simetikonu lub esputikonu, które dostępne są w aptekach bez recepty.

  1) w przeddzień badania należy zażyć środek przeciw wzdęciom np.     Espumisan 3 x 2 kapsułki.

  2) rano w dniu badania należy zażyć  dodatkowo np. 3 kapsułki Espumisanu.

  3) jeżeli  USG wyznaczone jest na godziny popołudniowe, to wskazane jest zażycie dodatkowych 2 kapsułek simetikonu lub esputikonu na 2 godziny przed umówioną godziną badania.

  Ułatwi to ocenę stanu narządów wewnętrznych, które u osób źle przygotowanych są słabiej "widoczne"

USG jamy brzusznej (dorośli)

• W dniu badania 6 godzin na czczo, nie wolno jeść, pić, palić papierosów, żuć gumy
• W dniu poprzedzającym badanie można zjeść lekką kolację i zażyć Espumisan 3 x 2 tabl. po jedzeniu

• Na badanie należy się zgłosić z pełnym pęcherzem

Noworodki, niemowlęta, dzieci do 2-go roku życia

• Nie wymagają szczególnego przygotowania. Wskazane jest nakarmienie dziecka zgodnie z jego rytmem posiłków. Jeśli to możliwe 1-2 godziny przed badaniem.

Dzieci powyżej 2-go roku życia

• 2 dni przed badaniem lekka dieta(bez pokarmów smażonych, bez jarzyn i owoców, bez soków) + Espumisan dawkowany odpowiednio do wieku (skonsultować z pediatrą) 3 razy dziennie.

Dzieci szkolne

• 3 dni przed badaniem lekka dieta (bez pokarmów smażonych, bez jarzyn i owoców, bez soków) + Espumisan 3 razy dziennie po 3-4 kapsułki. W dniu badania na czczo, ostatni posiłek lekki, dziecko nie powinno jeść przynajmniej 6 godzin przed badaniem, może pić wodę niegazowaną.
• Badanie USG jamy brzusznej najlepiej wykonywać po wypróżnieniu.

USG jamy brzusznej dzieci ze szczególnych wskazań medycznych

Układ moczowy:

• Dzieci małe (które nie potrafią wstrzymać moczu) - nie wymagają szczególnego przygotowania.
• Dzieci starsze – godzinę przed badaniem podawać dziecku do picia wodę niegazowaną w ilości co najmniej 0,5 litra; dzieci szkolne – 0,5 – 1 litra wody niegazowanej.

Badanie powinno odbywać się z pełnym pęcherzem moczowym.

 Refluks żołądkowo – przełykowy lub przerostowe zwężenie odźwiernika:

• Dziecko nie powinno być na czczo, przed badaniem powinno być nakarmione. W trakcie badania może być konieczne podanie 100 ml pokarmu.

 Ocena kurczliwości pęcherzyka żółciowego, ocena dróg żółciowych, poszukiwanie złogów w pęcherzyku żółciowym, ocena ściany pęcherzyka żółciowego, podejrzenie patologii trzustki i przestrzeni zaotrzewnowej:

• Dziecko na czczo, przygotowanie zgodnie ze wskazaniami powyżej. 

USG piersi

badanie USG piersi - przygotowanie do badania

• badanie USG piersi nie wymaga żadnego przygotowania i można je wykonać w dowolnej fazie cyklu miesięcznego, o ile lekarz kierujący nie wyznaczył inaczej (w takiej sytuacji na badanie należy się zgłosić we wskazanej fazie cyklu)
• jedynie u kobiet, które skarżą się na tkliwość piersi przed miesiączką , zaleca się wykonanie tego badania w pierwszej połowie cyklu
• na badanie należy koniecznie przynieść wyniki poprzednich badań usg i mammografii
• w warunkach prawidłowych badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania (nawet w okresie ciąży, czy karmienia piersią)

USG prostaty - transrektalne

• badanie nie wymaga żadnego przygotowania. Nie należy przed badaniem mieć wypełnionego pęcherza, gdyż nie ma to wpływu na jakość uzyskiwanych obrazów prostaty, a może być przyczyną dodatkowego dyskomfortu w czasie badania. Nie ma też potrzeby stosowania wlewów doodbytniczych ani przyjmowania leków przeczyszczających przed badaniem.
• na badanie należy (w miarę możliwości) przynieść wyniki poprzednich badań prostaty (zarówno transrektalnych jak i przez powłoki brzuszne, oraz wynik badania poziomu PSA
• w olbrzymiej większości przypadków, badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania

USG układu moczowego

przygotowanie do badania USG układu moczowego

• badanie USG układu moczowego obejmuje ocenę nerek i pęcherza moczowego, a u mężczyzn również ogólną ocenę prostaty (czyli gruczołu krokowego). Ocena nerek nie wymaga szczególnego przygotowania, ale aby ocenić pęcherz moczowy, wymagane jest jego wypełnienie w możliwie maksymalnym stopniu. Dopiero w takich warunkach można ocenić jego kształt oraz grubość i zarysy ścian.
• aby spełnić te warunki, pacjent powinien stawić się na badanie z pełnym pęcherzem, co najmniej jedną godzinę po wypiciu 1 do 1,5 litra niegazowanych płynów. Czas potrzebny na wytworzenie odpowiedniej ilości moczu jest równie ważny co ilość wypitych płynów
• prawidłowo wypełniony pęcherz pozwala również ocenić prostatę, w przeciwnym wypadku gruczoł ten jest przesłonięty przez gaz w jelitach
• po pierwszej części badania, pacjent wychodzi do łazienki aby opróżnić pęcherz i wraca na badanie ewentualnego zalegania moczu
• na badanie należy (w miarę możliwości) przynieść wyniki poprzednich badań USG danej okolicy, lub wyniki innych badan - dotyczących tego problemu
• badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania (nawet w ciąży)

Dzień przed badaniem:

• o godzinie 13:00 lekka zupa (później można tylko pić)
• wieczorem wlewka doodbytnicza

W dniu badania:

• jeśli badanie odbywa się rano: dwie wlewki wieczorem (dzień przed badaniem)
• jeśli badanie odbywa się po południu: jedna wlewka doodbytnicza wieczorem (dzień przed badaniem), druga wlewka doodbytnicza rano do godziny 9.00

Powyższa procedura przygotowania do badania ma na celu oczyszczenie jelita grubego. Nie stosowanie się do w/w zaleceń uniemożliwia wykonanie badania.